14 odmian starych jabłoni

Dzisiaj rarytas. Lista starych odmian jabłoni. Dlaczego warto je mieć w swoim ogrodzie? Bo rosną zdrowo i dają wyjątkowe owoce, których w większości nie dostaniemy w sklepie.

Jeśli planujesz posadzić jabłonie w ogrodzie, to z pewnością najlepszym wyborem będą stare odmiany.

A jak dokonać wyboru? Moim skromnym zdaniem, wyboru dokonałabym według następujących kryteriów:
– termin owocowania,
– przeznaczenie (czy bardziej na przetwory czy do jedzenia na surowo).

Jeśli planujesz posadzić więcej niż jedno drzewo, to posadziłabym każde inne.

U mojej Mamy w ogrodzie rośnie kilka starych odmian jabłoni, które mają po 70-80 lat, nigdy nie były pryskane, nadal pięknie owocują i uwierz mi, że jedną z większych radości co roku jest odkrywanie w różnych miesiącach, różnych smaków.

A jeśli dobrze wybierzesz miejsce, to pozornie zwyczajnie posadzone drzewo – jak na zdjęciu powyżej – zamieni się w piękną ozdobę rabat – jak na zdjęciu poniżej. To jest to samo drzewo, tylko sfotografowane z 2 różnych perspektyw. A zdjęcie zrobiłam w starym angielskim ogrodzie.

Kiedy sadzić? Najlepiej jesienią, ale już teraz przygotuj się do tego. Zaplanuj  miejsce do sadzenia, przygotuj je wzbogacając naturalnymi nawozami, poszukaj miejsca gdzie będziesz mogła kupić. I już! Czas do września przecież tak szybko zleci! To tylko 4  miesiące 🙁

Powodzenia!

Cesarz Wilhelm
Owocuje: początek października.
Siewka odmiany Reneta Harberta znaleziona 1864 r. przez Carla Hesselmanna w niemieckim regionie Bergische Land (Nadrenia Północna-Westfalia). Owoce o grubej, zielonożółtej skórce, z silnym czerwonym rumieńcem. Miąższ żółty, soczysty, gruboziarnisty, kruchy, winno – słodki, o korzennym aromacie. Mogą być przechowywane do stycznia, wykorzystywane na przetwory i do jedzenia na surowo. Drzewa rosną bardzo silnie, tworzą wysokie i rozłożyste korony. Średnio wytrzymałe na mróz.

Koksa pomarańczowa
Owocuje: w drugiej poł. września.
Stara odmiana jabłoni angielskiej. Drzewo w młodości rośnie silnie – później słabo, tworząc kuliste lub kulistospłaszczone korony, z licznymi pędami owoconośnymi. Zapylacze: Antonówka, Boiken, Glogierówka, Jonatan, Kosztela, Królowa Renet, James Grieve, Spartan, Idared, Oliwka Żółta. Drzewo w okres owocowania wchodzi wcześnie, plonuje umiarkowanie obficie z tendencją do owocowania przemiennego. Owoc średnio duży lub nawet mały, kulisty, czasem kulistospłaszczony. Skórka gruba, sucha, matowa, bez nalotu woskowego, ordzawiona, zielonożółta z pomarańczowoczerwonym rumieńcem z karminowymi smużkami i paskami. Przetchlinki małe, brązowe (na rumieńcu szarawe). Jesienna odmiana jabłoni o owocach wybitnie deserowych, bardzo smacznych, niestety nie nadających się do dłuższego przechowywania z uwagi na dużą podatność na choroby przechowalnicze.

Kosztela
Owocuje: połowa września – I i II dekada.
Stara odmiana jabłoni polskiej. Polska stara odmian prawdopodobnie z XVII wieku.Bardzo duże i długowieczne, tworzy kulistą koronę, o cienkich, sztywnych pędach. Zapylacze: Antonówka Zwykła, Glogierówka, Złota Reneta, Landsberska, James Grieve, Boiken, Wealthy, Gloster. W okres owocowania wchodzi bardzo późno, owocuje bardzo obficie, przemiennie. Owoce: średniej wielkości, przy kielichu lekko spłaszczone, regularne. Skórka twarda, mocna, jednolicie zielona, podczas dojrzewania przechodzi w słomkowożółte. Czasem z delikatnym, rozmytym żółtawym rumieńcem. Miąższ: twardy, bardzo słodki, mało aromatyczny

Boiken
Owocuje druga połowa października
Stara odmiana jabłoni niemieckiej. Otrzymana w 1828 roku w okolicach Bremy. W Polsce zalecana do uprawy już od 1894 r. Rośnie umiarkowanie silnie. Tworzy koronę kulistą, luźną. Zapylacze: Antonówka Zwykła, Inflancka, Koksa Pomarańczowa, Landsberska, Malinowa Oberlandzka, Jonatan, James Grieve, Idared. Wcześnie wchodzi w okres owocowania, plonuje obficie, przemiennie.
Owoce: średniej wielkości, kulisto stożkowate, często duże, wyraźnie zwężone przy kielichu, spłaszczone, przy kielichu żebrowane. Skórka tłusta, początkowo zielona, w miarę dojrzewania żółknąca, z odcieniem zielonkawym, niekiedy pokryta rozmytym, jasnoczerwonym różowym rumieńcem. Miąższ biały, zwięzły, początkowo soczysty i dość kwaśny, pod koniec zimy – mniej kwaskowaty i mniej soczysty. Odmiana przeznaczona do towarowych nasadzeń uzupełniających oraz na ogrody działkowe z przeznaczeniem owoców dla przetwórstwa i na przetwory (kompoty, soki, ciasta).

Malinowa oberlandzka
Owocuje: druga połowa września.
Prawdopodobnie pochodzi z Holandii, znana w Polsce od XIX wieku. Rośnie słabo tworząc korony kuliste, łatwo zagęszczające się, z licznymi, wiotkimi, zwisającymi pędami. Zapylacze Landsberska, Antonówka Zwykła, Mclntosh i Koksa Pomarańczowa, Glogierówka. Wcześnie wchodzi w okres owocowania 3-4 lata po posadzeniu, owocuje co rocznie. Owoce średniej wielkości lub duże, zwykle kulisto-stożkowate lub jajowate, żebrowane wyraźne przy kielichu z mocnym, białawym nalotem i żółtozieloną skórką, prawie w całości pokryte intensywnym, czerwono-bordowym, marmurkowym rumieńcem. Miąższ owoców biały lub zielonkawobiały, z różowym zabarwieniem pod skórką lub różowym żyłkowaniem, kruchy, średnio soczysty (w owocach dobrze dojrzałych mało soczysty i watowaty), kwaśno-słodki, o silnym aromacie, malinowym charakterystycznym posmaku, bardzo smaczny.

Królowa Renet, Złota reneta
Owocuje: druga połowa września.
Bardzo stara odmiana, prawdopodobnie francuskiego pochodzenia, w Anglii znana już w XVII wieku. Drzewa rosną umiarkowanie silnie, tworzą szerokie, odwrotnie stożkowate korony. Reneta Baumana, Boiken, Glogierówka, Berlepsch, Landsberska, Koksa Pomarańczowa, Kronselka, Inflancka, Zorza i in. wcześnie wchodzą w owocowanie, owocują obficie ale przemiennie. Owoce duże lub średniej wielkości, kulisto stożkowate lub prawie kuliste, o cienkiej złotożółtej skórce, w znacznej części pokryte pomarańczowoczerwonym, marmurkowo – smużkowatym, niezbyt mocnym rumieńcem. Miąższ białawo-żółtawy, zwięzły średnio soczysty, kwaskowaty z lekko korzennym posmakiem, smaczny.
Reneta Szara Francuska, Reneta Jesienna, Szara reneta
Owocuje: III dekada września.
Stara francuska odmiana, w Europie znana od XVI wieku. Rośnie szybko, tworzy wysoką, kulistą koronę. Oliwka źółta, James Grieve, Malinowa Oberlandzka, Golden Delicious, Elstar, Gloster, Idared, Melrose, Szampion. Wchodzi wcześnie, owocuje dobrze i raczej regularnie. Owoce średniej wielkości, bardziej szerokie niż wysokie, najczęściej nieregularnego kształtu, jedna połowa zazwyczaj większa niż druga. Skórka oliwkowozielona, czasami z niewielkim, czerwonawym, marmurkowo-paskowanym słabym rumieńcem. Miąższ zielonkawy, dość zwięzły, niezbyt soczysty, wyraźnie kwaskowaty i orzeźwiający, wybitnie winny, przy tym szlachetny i smaczny.

Antonówka Śmietankowa, Antonówka Biała, Antonówka Sześćsetgramowa, Antonówka Półtorafuntowa
Owocuje: koniec sierpnia, początek września.
Rosja, sport Antonówki Mohylewskiej białej znaleziony w 1888 roku. Rośnie bardzo silnie, tworząc duże, rozłożyste korony. Późno wchodzi w owocowanie, owocuje przemienne. Owoce b. duże – do 600 g, kształtu owalno-wydłużonego, lekko ścięte ku kielichowi, często występują też owoce spłaszczone. Na owocu znajdują widoczne lekkie żebrowania. Skórka cienka, biała z lekkim odcieniem żółtawo-zielonkawym. Miąższ biały, gruboziarnisty, kruchy, mało soczysty, lekko aromatyczny i smaczny.

Starking
Owocuje: w połowie października.
Odmiana jest mutantem Red Delicious znalezionym w 1881 w USA na terenie szkółki przedsiębiorstwa Stark Bros. Odmiana o wybitnych deserowych walorach smakowych. Owoc kształtu ściętego stożka, słodki, chrupiący, aromatyczny i soczysty. Owoce średnie (ok. 160 g) z wyraźnymi pięcioma żebrami, rozpoczynającymi się przy zagłębieniu kielichowym i ginącymi w środkowej części owocu. Skórka gruba, mocna, gładka, pokryta w całości  ciemnokarminowym, smużkowatym rumieńcem. Korona drzewa duża, rozłożysta, średnio zagęszczona, o lekko zwisających konarach. Drzewo rośnie silnie. Zaczyna owocować w 5-6 roku. Owocuje umiarkowanie, lecz corocznie. Dojrzałość zbiorczą owoce osiągają w połowie października, a dojrzałość spożywczą w styczniu. W przechowalni mogą być magazynowane aż do maja nie  tracąc walorów spożywczych. Odmiana bardzo odporna na mróz, średnio odporna na choroby.

Oliwka Żółta, Inflancka, Papierówka Najwcześniejsza, Biały Narew, Papierówka/oliwka inflancka
Owocuje: III dekada lipca, początek sierpnia.
Z krajów nadbałtyckich. Znana w Europie zachodniej od XIX wieku. Kwintesencja lata, najwcześniejsze jabłka w sezonie, b. smaczne, cienlka skórka, delikatny, soczysty miąższ, nie kupisz w sklepie. Zapylacze Antonówka Zwykła, Boiken, Kronselska, Koksa Pomarańczowa i Landsberska, Złota Reneta, Wealthy, McIntosh. W owocowanie wchodzą, wcześnie, obficie, przemiennie. Średniej wielkości, kulisto stożkowate, lekko żebrowate, z jedną krawędzią silniej wykształconą i przechodzącą w formie kantu przez cały owoc. Skórka gładka, cienka, sucha, jasnozielona, w miarę dojrzewania bielejąca, pokryta białawym nalotem. Przetchlinki zielonkawe dobrze widoczne. Miąższ zielonkawobiały, delikatny, soczysty, kwaskowaty, smaczny.

Sztetyna zielona
Owocuje: październik.
Stara odmiana o dość dużych, kulistych lekko spłaszczonych owocach. Owoce  posiadają mocną, żółtawozieloną skórkę. Miąższ owoców zielonkawobiały, luźny, soczysty, wyraźnie kwaskowaty. Owoce nadają się do zbioru w połowie października i mogą być przechowywane do kwietnia. Drzewa rosną silnie, tworząc kuliste korony. Dość późno wchodzą w owocowanie, nie każdego roku dając obfite plony. Dzięki małej podatności na choroby i dużej wytrzymałości na mróz są wyjątkowo długowieczne.

Ananasówka/ananas berżenicki
Owocuje: pierwsza połowa sierpnia.
Odmiana znaleziona na Wileńszczyźnie w Berżenikach koło Dukszt przez prof. Hrebnickiego jako siewka nieznanej odmiany. Owoce są duże lub bardzo duże, kulisto-stożkowate, lekko zwężające się ku kielichowi, delikatnie żebrowane. Skórka mocna, błyszcząca barwy zielonkawożółtej pokryta delikatnym, rozmytym, różowym rumieńcem. Miąższ kremowy, zwarty, po dojrzeniu kruchy, mało soczysty, winno-słodki, lekko aromatyczny. Dojrzałość owoce osiągają w pierwszej połowie sierpnia. Możliwe jest ich przechowywanie do końca września, szybko ulegają rozpadowi. Owoce typowo deserowe. Drzewa rosną bardzo silnie, tworząc kuliste, średnio zagęszczone korony. Późno wchodzą w owocowanie. Są wytrzymałe na mróz i mało podatne na choroby.

Oliwka kronselska, Kronselska
Owocuje: pierwsza dekada września.
Odmiana francuska, otrzymana w 1869 roku, siewka odmiany Aporta. Rośnie silnie. Tworzy szeroką koronę ze zwisającymi gałęziami. Zapylacze Inflancka, Koksa Pomarańczowa, Królowa Renet, Charłamowska, Landsberska, Spartan, McIntosh. W okres owocowania wchodzi wcześnie. Owocuje
bardzo obficie, przemiennie. Średnie lub duże, niewyrównane, kuliste lub lekko spłaszczone. Skórka gładka, mało błyszcząca, cienka, dość delikatna, jasno-zielonkawa z żółtym odcieniem. Na skórce widoczne liczne zielonkawe przetchlinki otoczone jasną obwódką. Na owocach wyjątkowo pojawia się bardzo słaby różowawy rozmyty rumieniec.
Miąższ kremowy, gruboziarnisty, kruchy, bardzo soczysty, delikatny, rozpływający się, słodko-winny aromatyczny, bardzo przyjemny w smaku.

Grafsztynek z Grafsztynu, Grafsztynek Zwyczajny, Grafsztynek Prawdziwy
Owocuje: pierwsza połowa września.
Odmiana znana już w XVI wieku, nazwa jej pochodzi od nazwy zamku Gravenstein w regionie Szlezwik – Holsztyn. Rośnie bardzo silnie, tworząc koronę szeroką, kulistą, mocno rozgałęzioną. Zapylacze Inflancka, Koksa Pomarańczowa, McIntosh, James Grieve. W okres owocowania wchodzi późno, owocuje przemiennie i średnio obficie. Owoce średniej wielkości, nieregularne, kuliste, lekko spłaszczone, wyraźnie żebrowane. Skórka jasnożółta, pokryta lekkim, delikatnym, pokryta paskowanym, prążkowanym, purpurowo-czerwonym rumieńcem. Miąższ biały z zielonkawym odcieniem, bardzo soczysty, dość luźny, słodko-winny, silnie aromatyczny, bardzo smaczny.

#StareOdmianyJabłoni